Hoewel er inmiddels meer aandacht is voor openheid rondom mentale gezondheid, valt er nog veel winst te behalen. Om stigmatisering – van mensen met psychische problemen - tegen te gaan, het taboe te doorbreken en open te zijn over mentale kwetsbaarheid. Met #ikbenOpen zetten Inger, Fleur en Fauzy zich in om dit kwetsbare onderwerp bespreekbaar te maken. 365 dagen per jaar.
#ikbenOpen is een ervaringsdeskundige werkplek. Mensen met ervaring op het gebied van psychische klachten, gebruiken er hun verhaal en kennis om mentale gezondheid beter vind-, hoor-, zicht- en bespreekbaar te maken. Met verschillende partners brengen zij (hulp)vraag en (hulp)aanbod dichter bij elkaar.
#iamwhole
In Engeland startte men in 2016 met de campagne #iamwhole voor openheid over psychische klachten. Het bijbehorende symbool van de imperfecte cirkel kreeg een groot bereik, dankzij bekende ambassadeurs als Ed Sheeran.
Drie jaar later organiseerde #ikbenOpen de eerste dag in Nederland, samen met YMCA Nederland en partners als de Nederlandse ggz. Wat startte als een campagne, is inmiddels een online platform waar men met de imperfecte cirkel laat zien dat imperfectie eerder regel is dan uitzondering.
Psychische kwetsbaarheid is overal
Bij vrouwen, mannen, jong en oud; psychische kwetsbaarheid komt overal en op verschillende manieren voor. Waar Inger op haar twaalfde merkte dat haar emotionele uithoudingsvermogen ‘anders’ was, liep Fleur op haar zeventiende vast. Beide hebben een verleden met seksueel misbruik waardoor zij op latere leeftijd kampten met zelfbeschadiging en een eetstoornis.
Bij Fauzy ontstond de mentale worsteling na een langdurige periode van huiselijk geweld en daaropvolgende overlevingsreacties. Pas op latere leeftijd kreeg ze de diagnose PTSS. Een diagnose waar ook de andere vrouwen bekend mee zijn, zij het op een andere manier en met verschillende kenmerken/uitingen.
Praten over mentale gezondheid
Inmiddels gaat het beter met ze en vertellen ze openlijk over hun ervaringen. Maar dat is niet altijd zo geweest, vertelt Fleur. “Ik vond het moeilijk om open te zijn, omdat ik niet snapte wat er in mijn hoofd gebeurde. Ik wilde het zelf oplossen en was bang voor de reacties.” Ook Inger en Fauzy herkennen dat. Fauzy: “Het was zoals zangeres Maan zingt: Ze huilt maar ze lacht. Ik leefde met een masker op en hield alles voor mijzelf.”
Het is een reactie die velen van ons bekend is. Want hoewel we al vroeg leren om goed te zorgen voor ons lichaam, leren we weinig over mentale fitheid. En dat is vreemd als je bedenkt dat we allemaal ooit te maken krijgen met depressiviteit, rouw en verlies. Inger: “Door erover te praten creëren we begrip, acceptatie en gelijke kansen. Bovendien draagt het bij aan het verminderen en voorkomen van psychische klachten.”
Stigmatisering, taboe en ongemak
Openheid is ook nodig voor destigmatisering van mensen met mentale kwetsbaarheden, weten de ervaringsdeskundigen. Zo kreeg Inger eens de opmerking dat ze – vanwege haar littekens – nooit een baan zou krijgen. “Dan zakt de grond onder je voeten vandaan. Het laat zien dat openheid keihard nodig is.”
Praten over dit onderwerp is nog altijd een taboe. “Mensen zijn bang voor de moeilijke gevoelens van een ander. Liever houden ze zich voor dat alles goed gaat en gaan ze confrontaties uit de weg. Ze willen zich niet ongemakkelijk voelen. Haal je dat ongemak weg, dan ontstaat er ruimte voor vragen en oprechte interesse.”
Dan blijkt dat het bij iedereen wel eens wat minder gaat; iets wat belangrijk is om te delen.
Fleur: “Het is lang mijn streven geweest dat alles weer ‘goed’ zou gaan met mij. Want wanneer je geen ongemakken hebt, kun je gewoon deelnemen aan de maatschappij. Dat het niet lukte, gaf mij het gevoel dat ik faalde.”
Openheid is vrijheid
#ikbenOpen wil openheid creëren rondom mentale gezondheid en laten zien dat er ruimte is voor ieder zijn of haar verhaal. Want dat het werkt weten de vrouwen als geen ander.
Fauzy: “Ik heb mij vaak alleen gevoeld en de steun van anderen gemist. Door te vertellen wat ik voel en denk, merk ik dat mensen vragen durven te stellen en er voor mij willen zijn.”
“Openheid is mijn vrijheid geworden,” zegt Fleur. “Het gaf mij de kans om mijzelf te ontdekken, hulp te vragen, fouten te maken en mensen toe te laten. Om mijzelf én anderen te helpen.”
Inger herkent dit en vindt het daarnaast prettig dat ze nu weer deelneemt aan het leven. “Ik sta weer met één been in de samenleving en kan van betekenis zijn voor anderen.”
Wil jij open zijn?
De ervaringsdeskundigen geven tips:
Auteur: Pauline Ploeg
#ikbenOpen is een ervaringsdeskundige werkplek. Mensen met ervaring op het gebied van psychische klachten, gebruiken er hun verhaal en kennis om mentale gezondheid beter vind-, hoor-, zicht- en bespreekbaar te maken. Met verschillende partners brengen zij (hulp)vraag en (hulp)aanbod dichter bij elkaar.
#iamwhole
In Engeland startte men in 2016 met de campagne #iamwhole voor openheid over psychische klachten. Het bijbehorende symbool van de imperfecte cirkel kreeg een groot bereik, dankzij bekende ambassadeurs als Ed Sheeran.
Drie jaar later organiseerde #ikbenOpen de eerste dag in Nederland, samen met YMCA Nederland en partners als de Nederlandse ggz. Wat startte als een campagne, is inmiddels een online platform waar men met de imperfecte cirkel laat zien dat imperfectie eerder regel is dan uitzondering.
Psychische kwetsbaarheid is overal
Bij vrouwen, mannen, jong en oud; psychische kwetsbaarheid komt overal en op verschillende manieren voor. Waar Inger op haar twaalfde merkte dat haar emotionele uithoudingsvermogen ‘anders’ was, liep Fleur op haar zeventiende vast. Beide hebben een verleden met seksueel misbruik waardoor zij op latere leeftijd kampten met zelfbeschadiging en een eetstoornis.
Bij Fauzy ontstond de mentale worsteling na een langdurige periode van huiselijk geweld en daaropvolgende overlevingsreacties. Pas op latere leeftijd kreeg ze de diagnose PTSS. Een diagnose waar ook de andere vrouwen bekend mee zijn, zij het op een andere manier en met verschillende kenmerken/uitingen.
Praten over mentale gezondheid
Inmiddels gaat het beter met ze en vertellen ze openlijk over hun ervaringen. Maar dat is niet altijd zo geweest, vertelt Fleur. “Ik vond het moeilijk om open te zijn, omdat ik niet snapte wat er in mijn hoofd gebeurde. Ik wilde het zelf oplossen en was bang voor de reacties.” Ook Inger en Fauzy herkennen dat. Fauzy: “Het was zoals zangeres Maan zingt: Ze huilt maar ze lacht. Ik leefde met een masker op en hield alles voor mijzelf.”
Het is een reactie die velen van ons bekend is. Want hoewel we al vroeg leren om goed te zorgen voor ons lichaam, leren we weinig over mentale fitheid. En dat is vreemd als je bedenkt dat we allemaal ooit te maken krijgen met depressiviteit, rouw en verlies. Inger: “Door erover te praten creëren we begrip, acceptatie en gelijke kansen. Bovendien draagt het bij aan het verminderen en voorkomen van psychische klachten.”
Stigmatisering, taboe en ongemak
Openheid is ook nodig voor destigmatisering van mensen met mentale kwetsbaarheden, weten de ervaringsdeskundigen. Zo kreeg Inger eens de opmerking dat ze – vanwege haar littekens – nooit een baan zou krijgen. “Dan zakt de grond onder je voeten vandaan. Het laat zien dat openheid keihard nodig is.”
Praten over dit onderwerp is nog altijd een taboe. “Mensen zijn bang voor de moeilijke gevoelens van een ander. Liever houden ze zich voor dat alles goed gaat en gaan ze confrontaties uit de weg. Ze willen zich niet ongemakkelijk voelen. Haal je dat ongemak weg, dan ontstaat er ruimte voor vragen en oprechte interesse.”
Dan blijkt dat het bij iedereen wel eens wat minder gaat; iets wat belangrijk is om te delen.
Fleur: “Het is lang mijn streven geweest dat alles weer ‘goed’ zou gaan met mij. Want wanneer je geen ongemakken hebt, kun je gewoon deelnemen aan de maatschappij. Dat het niet lukte, gaf mij het gevoel dat ik faalde.”
Openheid is vrijheid
#ikbenOpen wil openheid creëren rondom mentale gezondheid en laten zien dat er ruimte is voor ieder zijn of haar verhaal. Want dat het werkt weten de vrouwen als geen ander.
Fauzy: “Ik heb mij vaak alleen gevoeld en de steun van anderen gemist. Door te vertellen wat ik voel en denk, merk ik dat mensen vragen durven te stellen en er voor mij willen zijn.”
“Openheid is mijn vrijheid geworden,” zegt Fleur. “Het gaf mij de kans om mijzelf te ontdekken, hulp te vragen, fouten te maken en mensen toe te laten. Om mijzelf én anderen te helpen.”
Inger herkent dit en vindt het daarnaast prettig dat ze nu weer deelneemt aan het leven. “Ik sta weer met één been in de samenleving en kan van betekenis zijn voor anderen.”
Wil jij open zijn?
De ervaringsdeskundigen geven tips:
- Onderzoek welke manier van openheid bij je past.
- Kies iemand met wie je durft te praten en blijf dat doen.
- Boosheid, verdriet en pijn mogen er zijn, maar vergeet ook blijdschap niet.
- Neem jezelf en het psychisch lijden serieus; jij mag om hulp vragen.
- Check wat vaker bij jezelf in en maak onderscheid tussen wat je wil, moet en nodig hebt;
- Geef nooit op; er is altijd iemand die jou wél kan helpen.
Auteur: Pauline Ploeg