Uit de vandaag verschenen eindrapportage van het Schakelteam Personen met Verward Gedrag onder leiding van Onno Hoes, blijkt dat bij een derde van de gemeente de aanpak van personen met verward gedrag niet op orde is. GGZ Nederland deelt de conclusie dat er in de regio’s nog veel moet gebeuren, maar benadrukt dat de ggz goede resultaten boekt bij de opvang en beoordeling van deze groep kwetsbare mensen.
GGZ Nederland blijft zich samen met gemeenten en partijen in de regio onvermoeibaar inzetten voor kwetsbare mensen die de grip op hun leven (dreigen te) verliezen. Passende zorg en ondersteuning kan veel leed voor de persoon zelf en zijn omgeving voorkomen. Volgens GGZ Nederland komen mensen met steeds ernstiger problemen in zorg. Er is een grote groep burgers die door een beperking (een verstandelijke beperking, psychische problemen, dementie of psychosociale problemen) steeds meer in de knel komt. Ze krijgen schulden, hebben geen woning en werk meer en daardoor weinig sociale contacten. Verward gedrag ontstaat ook omdat het voor kwetsbare mensen steeds ingewikkelder wordt om met instanties en regels om te gaan. Een gezamenlijke, regionale aanpak voor deze groep mensen met multiproblematiek is noodzakelijk. Geen enkele gemeente, zorgorganisatie, maatschappelijke opvang of welzijnsorganisatie kan dit alleen oplossen.
Ggz in de wijk
GGZ Nederland pleit voor nog meer preventie in de wijk: meer ggz-professionals in wijken die samen met andere zorgorganisaties, politie, GGD, woningbouwcoöperaties en wijkteams mensen benaderen die zorg of ondersteuning nodig hebben. Door tijdige interventie wordt verergering van de problemen voorkomen. Deskundige ggz-hulp in elke wijk waarbij ze samenwerken met de wijkteams, helpt preventief. Er zijn goede voorbeelden van ggz-professionals die in de wijk aanwezig zijn (in sociale wijkteams, meelopend met wijkagenten en met woningbouwcoöperatie). Dit helpt mensen met psychiatrische aandoeningen die thuis wonen. Maar ook de inzet van ervaringsdeskundigen in de wijk in herstelcentra of in wijkteams, is belangrijk. In Den Haag heeft de gemeente professionals van de ggz ingehuurd om bij mensen langs te gaan, waarover buurtbewoners en wijkagenten signalen afgeven. Deze bemoeizorg werpt direct zijn vruchten af, want het aantal personen met verward gedrag dat naar de beoordelingslocatie wordt gebracht is gedaald. Belangrijke voorwaarde voor professionals is dat zij kunnen doen wat nodig is en niet gehinderd worden door regels van verschillende financieirng systemen. Samen met het ministerie van VWS en andere partijen willen wij hiervoor oplossingen zoeken. We ondersteunen de aanbevelingen van het Schakelteam.
Het eindrapport van het Schakelteam Personen met Verward Gedrag werd gepresenteerd tijdens een slotcongres
Passend vervoer
De ggz is met de ambulancezorg, gemeenten en de politie actief betrokken bij passend vervoer voor personen met verward gedrag. Personen met verward gedrag die niets strafbaars doen, moeten niet door de politie worden vervoerd en opgesloten. Deze mensen hebben juist hulp en ondersteuning nodig. De provincies Friesland en Drenthe zijn afgelopen zomer pilots gestart om personen met verward gedrag in eerste instantie zoveel mogelijk thuis of in een vertrouwde omgeving te helpen. Dit is niet altijd mogelijk. Dan is het belangrijk dat mensen op een goede manier, onder minder stressvolle omstandigheden, naar de juiste locatie worden vervoerd. De provincie Drenthe gebruikt hiervoor de zogenoemde psycholance; een ambulance met een neutraal interieur om mensen rust te bieden. In Friesland maken ze gebruik van een busje met een neutraal uiterlijk. Betrokken partijen als gemeenten, ambulancediensten, politie, ggz-instellingen, meldkamers, zorgverzekeraars en het Rijk werken intensief samen aan goede zorg en vervoer van deze groep mensen. Deze pilots worden echter vaak nog gesubsidieerd, omdat er nog geen wettelijke en financiële voorwaarden geregeld zijn. Wij pleiten ervoor dat in het komende jaar de borging van de pilots hoog op de agenda staat van het Rijk en alle betrokken partijen.
Humane beoordeling
De beoordeling van mensen met acute psychiatrische problemen kan humaner, vindt GGZ Nederland. Dit betekent dat de beoordeling gebeurt op een rustige plek en niet in een politiecel. In de afgelopen twee jaar is bereikt dat in elke regio een crisisbeoordelingskamer bij de ggz aanwezig is waar mensen met acuut verward gedrag naar toe gebracht kunnen worden. Daarnaast zijn er tal tal van pilots waarbij de ggz samenwerkt met de meldkamer politie of meldkamer ambulance om ervoor te zorgen dat de meldingen van personen met acuut verward gedrag snel naar de juiste zorg geleid worden en niet per definitie naar een beoordelingslocatie. De ‘quick responder’ in Eindhoven en ‘de street triage’ in Deventer zijn mooie voorbeelden van samenwerking tussen de politie en de ggz waarbij er direct op een melding gereageerd wordt en mensen die overlast veroorzaken meteen naar de juiste zorg of ondersteuning geleid worden.
Vervolg
Het Schakelteam is klaar, maar een regionale persoonsgerichte aanpak voor personen met verward gedrag nog niet overal. GGZ Nederland vindt dat de verantwoordelijkheid vooral bij de gemeenten in de regio’s ligt, bij zowel de burgemeester als de wethouder. Maar de ggz zal zich samen met hen inzetten voor deze doelgroep. Daarbij lijkt opschaling naar een bestuurlijk niveau nog noodzakelijk voor het regelen van randvoorwaarden.