De ggz legt de lat van haar ambitie terecht hoog. Maar succes gloort alleen als er wordt samengewerkt, vindt Jacobine Geel, voorzitter van de Nederlandse ggz. “Dat is óók een zaak van mentaliteit en durf.”
Mensen met ernstige psychische problemen ondervinden vaak moeilijkheden op meerdere levensgebieden. Dat kunnen schulden zijn, woonproblemen, het ontbreken van zinvolle dagbesteding, de afwezigheid van relaties of een combinatie daarvan. Omgekeerd geldt: als het leven op een van die terreinen vastloopt, kan ook de mentale gezondheid ontwricht worden.
Torenhoge verwachtingen
De maatschappelijke verwachtingen ten aanzien van de ggz zijn dikwijls hooggespannen. Maar een behandeling of begeleidingstraject in de ggz is geen geneesmiddel voor alle levensproblemen. De ggz is goed in de behandeling van psychische aandoeningen en begeleiding bij psychische kwetsbaarheden. Maar als het gaat om schuldhulpverlening of huisvesting zijn maatschappelijke partners onontbeerlijk voor echt herstel.
Schouder aan schouder
Om de hoge maatschappelijke verwachtingen te kunnen waarmaken, is een soepele samenwerking tussen tal van partijen een voorwaarde. Ggz-aanbieders willen die samenwerking verder versterken om zo zorg en ondersteuning te kunnen bieden die op maat én op tijd is, aan iedereen die dat nodig heeft. Schouder aan schouder willen we bouwen aan een mentaal gezonde, inclusieve en veilige samenleving.
Schotten omzeilen
In het huidige stelsel wordt die samenwerkingsambitie vaak gefrustreerd. Onnodig veel schotten, regels en loketten belemmeren adequate hulp en ondersteuning. Dat is slecht voor de mensen die van die hulp afhankelijk zijn en maakt die hulp ook nog eens onnodig duur. Experimenten in Zuid-Limburg, Drenthe en Utrecht, waarin met veel inventiviteit en bestuurlijk lef de bestaande financieringsschotten worden omzeild, laten zien dat het anders en veel effectiever kan. Hulpvragen worden hier in gezamenlijkheid opgepakt. De meest kwetsbare groepen in de ggz – mensen die door ernstige, vaak chronische psychische problematiek op sociaal-maatschappelijke achterstand staan – profiteren hiervan: zij ondervinden een vrijwel drempelloze zorg en ondersteuning. Dat vergroot de eigen regie en creëert een betere kwaliteit van leven. En daar is het ons ook in de ggz om begonnen!
Stelsel verbeteren én durf tonen
Het vormgeven van een samenwerkingsaanpak vergt in het huidige versnipperde stelsel heel veel creativiteit. Bovendien brengt het financiële en juridische risico’s met zich mee. Dat kan anders. Wij pleiten ervoor het zorgstelsel zo aan te passen dat samenwerken loont. Dit moet volgend jaar bij de kabinetsformatie hoog op de agenda staan.
Samenwerking is óók een zaak van mentaliteit en durf: de eigen belangen ondergeschikt durven maken aan een gezamenlijke ambitie om te werken aan de mentale gezondheid van Nederland. Die handschoen pakken we van harte op.
Samenwerken met gezamenlijke ambitie
GGZ Nederland, waarin circa 100 ggz-instellingen zijn verenigd, is veranderd van een klassieke belangenvereniging in een netwerkorganisatie. Dat maakt het beter dan in het verleden mogelijk om elkaar als ggz-aanbieders én andere maatschappelijke partners te vinden in een gezamenlijke ambitie.
Als vereniging willen we midden in de samenleving staan, in trots besef van eigen kunnen, maar ook ervan doordrongen dat we alleen samen met onze partners verder kunnen komen. Niet voor niets schrijven we onze nieuwe naam met een kleine letter: de Nederlandse ggz.
Bescheiden als het gaat om onze positie, maar ambitieus als het gaat om waar we aan willen werken: een mentaal veerkrachtige, inclusieve en veilige samenleving. Onze nieuwe naam is als een uitgestoken hand. Doet u mee?