Ongeveer 1 op de 5 ggz-cliënten kampt met problemen op meerdere levensgebieden. Dat vraagt om soepele samenwerking tussen verschillende partijen in de zorg en het sociaal domein. Nu lukt die samenwerking vaak niet, omdat geld vanuit de éne wet (bijvoorbeeld ondersteuning vanuit de Wmo) niet gebruikt mag worden voor iets dat (ook) met een andere wet te maken heeft (ggz-hulp uit de Zvw). Al jaren pleiten de Nederlandse ggz en andere partners voor ontschotting van de zorg. Veronique Esman, directeur van de Nederlandse ggz: “Het is erg belangrijk dat ondersteuners in het sociaal domein een beroep kunnen doen op de expertise van ggz-professionals. Daar moet dan ook een ‘consultatiefunctie’ voor mogelijk worden. Heel fijn dat het ons gelukt is om samen met het ministerie van VWS, de NZa, ZN en de VNG hiermee een eerste begin te maken.”
De eerste landelijke domeinoverstijgende vergoeding, ofwel deze ‘consultatiefunctie’, moet de samenwerking tussen partners in het sociaal domein (Wmo) en de ggz (Zvw) versterken. Dit gaat het voor een Wmo-begeleider makkelijker maken om vragen te stellen aan een psychiater of psycholoog voor Wmo-cliënten die psychische klachten hebben. Zo kan de Wmo-begeleider bijvoorbeeld advies inwinnen over een behandeling of begeleiding. Of als een cliënt aan het herstellen is advies vragen om te voorkomen dat hij of zij terugvalt.
Op deze manier kunnen mensen die nog niet zichtbaar zijn in de ggz heel laagdrempelig geholpen worden. Stel dat een medewerker van een buurtcentrum opvalt dat een buurtbewoner zich de laatste tijd steeds vreemder gedraagt. Hij kan dan makkelijk advies inwinnen bij een ggz-professional en handvatten krijgen om deze persoon te helpen. Zo lukt het zorgverleners beter om mensen tijdig op te vangen en veel erger te voorkomen.
Verwachte ingangsdatum: 2024
Voordeel van de consultatiefunctie is dat zorgaanbieders en verzekeraars makkelijker afspraken kunnen maken over de vergoeding van consultatie en advies door de ggz aan gemeentelijke partners. Het maken van de vergoeding is overigens niet eenvoudig; deze moet naar meerdere aanbieders en hoe verdeel je dat? De samenwerkende partijen verwachten dat deze manier van financieren over een jaar klaar is en in 2024 in kan gaan.
‘Integrale aanpak is nodig’
Al een hele tijd roept de Nederlandse ggz de bewindspersoon met ggz in portefeuille op om een interdepartementaal programma voor mentale gezondheidsbevordering te starten. Veronique Esman: “Een integrale aanpak is nodig, samen met het sociaal- en veiligheidsdomein, armoedebeleid, aandacht voor leefstijl en mentale weerbaarheid in het onderwijs, en voor de woonopgave. Dat kunnen wij niet alleen. Met elkaar, binnen en buiten de ggz-sector, werken we aan een mentaal veerkrachtige, inclusieve en veilige samenleving. De consultatiefunctie is een kleine stap op weg hiernaartoe. We willen dit heel graag uitbreiden naar andere preventieve zorg, omdat we uit de praktijk weten dat het werkt. Zo beperken we de ziektelast van individuele cliënten, blijven we oog houden voor de samenleving als geheel en besparen we uiteindelijk ook op kosten van zorg.”