Tweede Kamer deelt zorgen doordecentralisatie beschermd wonen

Op woensdag 7 december debatteerde de Vaste Commissie voor VWS met staatssecretaris Maarten van Ooijen over Maatschappelijke Opvang en Beschermd wonen. De Nederlandse ggz schreef samen met Valente en MIND een brief aan Kamerleden, waarin we onze ernstige zorgen uitten over de ‘doordecentralisatie’ van beschermd wonen. Uit het debat blijkt dat Kamerleden deze bedenkingen delen. Er is een tweeminutendebat aangekondigd, wat betekent dat de Kamer met moties zal komen over deze onderwerpen.

Dakloosheid en financiering

Een aanzienlijk deel van het commissiedebat ging over ‘Wonen Eerst’ (Housing First), de vernieuwde aanpak van het kabinet tegen dakloosheid. Daarin spreekt het kabinet stevige ambities uit: in 2030 moet eigenlijk iedereen een dak boven het hoofd hebben. Er komt structureel 65 miljoen euro extra beschikbaar voor de aanpak. Kamerleden juichen de ambitie toe, maar uiten zich wel kritisch over of de doelstellingen controleerbaar en haalbaar zijn. Het slagen van de aanpak vereist immers handelen door gemeenten, en de centrale Rijksoverheid heeft vooraf weinig zicht op bestedingen op dit vlak. In het tweeminutendebat zijn dan ook moties te verwachten die de geldstromen proberen te oormerken of anderzijds de doelstellingen controleerbaar te maken.

Bedenkingen en zorgen bij ‘doordecentralisatie’

In de huidige situatie ontvangen alleen de centrumgemeenten middelen voor beschermd wonen. Maar er is een wetsvoorstel in voorbereiding dat per 2024 de middelen via een verdeelmodel over alle gemeenten verdeeld. Dan moeten alle gemeenten beleid maken (en afspraken maken met zorgaanbieders) voor beschermd wonen. Kamerleden, van zowel oppositie als coalitiepartijen, delen de zorgen die de Nederlandse ggz, Valente en MIND in hun brief uitten. Ze wijzen op belangrijke randvoorwaarden waar nu onvoldoende aan wordt voldaan.

De staatssecretaris kon in het debat de zorgen onvoldoende wegnemen. Het wetsvoorstel moet begin 2023 richting Tweede Kamer komen, dus tijdens de wetsbehandeling zullen de zorgen ook een grote rol spelen. De verwachting is dat tijdens het nog volgende tweeminutendebat deze zorgen in moties doorklinken.

Toezeggingen

De staatssecretaris heeft meerdere toezeggingen gedaan, waaronder:

• Hij komt terug op de duur van beschikkingen voor verlengde jeugdhulp in een latere brief.
• Hij zal informatie sturen over het ‘dashboard’ dat toe moet zien op de doelstellingen van de aanpak dakloosheid. Dit wordt in Q2 van 2023 verwacht.
• Hij komt terug in een brief op seksueel grensoverschrijdend gedrag in de maatschappelijke opvang.
• In het dashboard komt ook zicht op voorkomen uithuisplaatsingen.
• Er komt in het wetsvoorstel doordecentralisatie ook aandacht voor uitvoeringstoetsen bij aanbieders.
• Hij kijkt met SZW naar de aanpak voor de arbeidsmarkt in de maatschappelijke opvang. 

De Nederlandse ggz volgt de voortzetting van dit debat met veel interesse en onderhoudt contact met Kamerleden over eventuele moties rondom de doordecentralisatie.