In onze maatschappij komen steeds meer mensen in de knel. Veel problemen kunnen worden voorkomen door van jongs af aan mentale vaardigheden aan te leren en problemen zo vroeg mogelijk te signaleren en aan te pakken. Dus inzetten op preventie en het bevorderen van een gezonde leefstijl.
Preventie is van niemand. Preventie valt nu in het niemandsland tussen de Zorgverzekeringswet, de Wet maatschappelijke ondersteuning en de Wet publieke gezondheid. Door die verantwoordelijkheidsverdeling en bekostiging blijven preventie en vroege signalering ver achter bij wat zou kunnen en moeten. Terwijl investering veel gezondheidswinst oplevert.
Mentale vaardigheden moet je leren
- Organiseer het levenslang aanleren en onderhouden van mentale gezondheidsvaardigheden op school, op volwassen leeftijd en in de seniorfase ten behoeve van het versterken van zelfzorg en demedicalisering en zet daar een intensief programma voor op om de verbinding tussen onderwijs en zorg te versterken.
- Heb aandacht voor de voorbeeldrol van ouders op het gebied van leefstijl; we voorkomen intergenerationele overdracht van ongezonde leefstijl door voorlichting, tijdig signaleren en inzet van zelfzorg of, indien nodig, zo licht mogelijk zorg.Zet in op het creëren van een fysieke omgeving die uitnodigt tot gezond gedrag (stimuleer bewegen en gezonde voeding en ontmoedig middelengebruik).
Investeer in preventie
Betaald werk, schuldenvrij leven en een fijne woonomgeving versterken mentale gezondheid en voorkomen psychische problemen en zorgvraag, zowel somatisch als ggz. Voor preventie moeten ggz en andere maatschappelijke domeinen samenwerken. Professionals moeten de ruimte krijgen om de juiste zorg op de juiste plek te mogen/kunnen leveren.
- Maak investeren in preventie en een andere manier van zorg verlenen rendabel. Stel gezamenlijke doelen en stel een aanpak op aan de hand van concrete maatschappelijke opgaven en maak afspraken over gedeelde opbrengsten (shared savings).
- Maak de bekostiging van preventie een gezamenlijke verantwoordelijkheid van (zorg)aanbieders en financiers. Door budgetten van zorgverzekeraars, zorgkantoren, gemeenten en het rijk samen te voegen óf door een preventiefonds in te stellen. Geef preventie en inzet op gezonde leefstijl de tijd om te gaan renderen; reserveer geoormerkt budget voor preventie en leefstijl dat zeker de eerste jaren niet ten koste gaat van het zorgbudget.
- Zorg voor zo min mogelijk bureaucratie: eenvoudige verantwoording en beschikbaarheid van middelen, en een brede uitrol en contractering van bewezen effectieve preventie.
Breng GGZ dichterbij
- Versterk samen met de Jeugdgezondheidszorg de screening op mentale problemen en beginnende psychische aandoeningen, zowel in het primair als in het voortgezet onderwijs.
- Introduceer in elk wijkteam een ggz-hulpverlener die vanuit een brede blik een situatie kan inschatten en de juiste zorg en/of maatschappelijke ondersteuning kan adviseren.
- Introduceer een betaaltitel voor de consultatiefunctie voor de ggz en verslavingszorg zodat er eenvoudiger kan worden samengewerkt.
- Investeer in een pakket samenhangende en bewezen effectieve interventies op het gebied van preventie.